Τεχνόπολη Δήμου Αθηναίων στο Γκάζι - Επίσκεψη στο Μουσείο Φωταερίου

Πριν την ξενάγηση

Τα παιδιά είχαν αρκετό χρόνο πριν την ξενάγηση ώστε να απολαύσουν το Skywalk, ένα υπερσύγχρονο action park στον χώρο της Τεχνόπολης. Σκαρφάλωσαν στο μεγάλο χωροδικτύωμα και διασκέδασαν στον αέρα απολαμβάνοντας τη θέα από ψηλά από τα εναέρια παρατηρητήρια και ισορροπώντας στις εναέριες γέφυρες.

Ξεκινώντας την περιήγηση σε αυτό το ξεχωριστό μουσείο

Το Βιομηχανικό Μουσείο Φωταερίου αποτελεί το πρώτο βιομηχανικό μουσείο της πρωτεύουσας.

Το εργοστάσιο φωταερίου Αθηνών λειτούργησε από το 1862 ως το 1984. Φώτισε την Αθήνα κι έδωσε ενέργεια σε βιομηχανίες και σε σπίτια.

Η πρώτη ύλη για την παραγωγή του φωταερίου είναι ο λιθάνθρακας (κοκ), μια μορφή γαιάνθρακα, την οποία το εργοστάσιο εισήγαγε από το εξωτερικό, καθώς δεν υπήρχε σε μεγάλα κοιτάσματα στην Ελλάδα.

Μέσα από την ξενάγηση μας δόθηκε η δυνατότητα να ακολουθήσουμε τη γραμμή παραγωγής του φωταερίου και να δούμε τον μηχανολογικό εξοπλισμό και τα παλαιά μηχανήματα.

1^ο στάδιο: Απόσταξη (υπερθέμανση) του λιθάνθρακα:

Για να παραχθεί το φωταέριο πρέπει ο λιθάνθρακας να θερμανθεί σε πολύ υψηλή θερμοκρασία που ξεπερνά τους 1000^oC.

Η διαδικασία αυτή γίνεται σε ειδικούς φούρνους (κορνούτα) και διαρκεί γύρω στις 5 ώρες. Από 100 κιλά λιθάνθρακα παράγονται γύρω στα 25 κιλά φωταέριο.

Το γέμισμα των κορνούτων με λιθάνθρακα έπρεπε να γίνει γρήγορα για να μην κρυώσει ο φούρνος. Για τα σκοπό αυτό χρησιμοποιήθηκαν μηχανικά φτυάρια μήκους 3 μέτρων σαν αυτό της φωτογραφίας. Το έσπρωχναν μέσα στα κορνούτα και άδειαζαν γρήγορα τον λιθάνθρακα με ανατροπή.

Στο βίντεο που ακολουθεί αναπαρίσταται το γέμισμα των κορνούτων (φούρνων) με το ειδικό φτυάρι (σέσουλα).

2^ο στάδιο: Ψύξη του φωταερίου

 Τα φωταέριο που παράγονταν από τους φούρνους είχε πολύ υψηλή θερμοκρασία. Τα ψυχραντήρια ήταν ένα  σύστημα 168 κάθετων σωληνώσεων ύψους 6 μέτρων που καταβρέχονταν με νερό προκειμένου να μειωθεί η θερμοκρασία του αερίου στους 35 βαθμούς Κελσίου. Παράλληλα γινόταν ο διαχωρισμός του φωταερίου από την πίσσα. Στη συνέχεια προωθούνταν μέσα από μεγάλους αγωγούς στις εγκαταστάσεις καθαρισμού.

3^ο στάδιο: Καθαρισμός του φωταερίου

Το φωταέριο που παράγεται στους φούρνους περιέχει διάφορα συστατικά που πρέπει να απομακρυνθούν. Η απομάκρυνση γίνεται στα καθαρτήρια και στις δεξαμενές καθαρισμού.

4^ο στάδιο: Αποθήκευση του φωταερίου

 Το φωταέριο μετά τον καθαρισμό του αποθηκεύονταν σε μεγάλες μεταλλικές δεξαμενές που ονομάζονταν αεριοφυλάκια.

Μικρογραφία αεροφυλάκιου

Το εργοστάσιο της Αθήνας διέθετε τέσσερα αεριοφυλάκια, από τα οποία σήμερα σώζονται τα τρία όπως φαίνονται στις φωτογραφίες.

5^ο στάδιο: Διανομή φωταερίου

Από τα αεροφυλάκια το φωταέριο πήγαινε στο κτήριο ελέγχου πίεσης και διοχετεύονταν στο δίκτυο υπόγειας διανομής της πόλης, το οποίο σήμερα χρησιμοποιείται αυτούσιο για τη διανομή φυσικού αερίου.

Το σιδηρουργείο 

Στο χώρο του παλιού σιδηρουργείου οι τεχνίτες επιδιόρθωναν διάφορα εργαλεία κι έκαναν γενικές σιδηρουργικές εργασίες. Ο χώρος έχει διαμορφωθεί ειδικά για τους επισκέπτες και είχαμε τη δυνατότητα να δούμε διάφορες οικιακές συσκευές που λειτουργούσαν με φωταέριο πριν 60 χρόνια περίπου (θερμοσίφωνας, καλοριφέρ, πικ-απ, σόμπα, λάμπες, φούρνος, εστίες μαγειρέματος, ανεμιστήρας).

Στο παρακάτω βίντεο παρακολουθούμε έναν περίπατο στο Μουσείο με 13 στάσεις σε συγκεκριμένα σημεία του εργοστασίου.